Σύμφωνα με την εγκύκλιο 97333/2015 του Τμήματος Θεσμικών Ρυθμίσεων και Γ.Ε.ΜΗ., δεδομένου ότι η Υπηρεσία γίνεται καθημερινά δέκτης ερωτημάτων σχετικά με την εγγραφή των ατομικών επιχειρήσεων στο ΓΕΜΗ και την καταχώριση του αποδεικτικού υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αυτών, διευκρινίζονται τα εξής:
“1. Στο ΓΕΜΗ εγγράφονται τα φυσικά πρόσωπα που είναι έμποροι στην ημεδαπή, όπως ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 1 του v. 3419/2005. Για την ορθή εφαρμογή της διάταξης αυτής θα πρέπει πάντα να έχετε υπόψη σας τον ορισμό του εμπόρου όπως έχει προκύψει από τη νομοθεσία, τη νομολογία και τις γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ, σύμφωνα με τον οποίο:
1.1. «Έμποροι είναι όσοι μετέρχονται πράξεις εμπορικός και κύριον επάγγελμα έχουν την εμπορία» (Εμπορικός Νόμος, άρθρο 1ο)
1.2. Ο νόμος ορίζει κατ’ αρχήν μια σειρά από πράξεις οι οποίες είναι «εξ ορισμού» εμπορικές (Βασ. Διάταγμα περί της αρμοδιότητος των Εμποροδικείων)
1.3. Ακόμα και αν δεν περιλαμβάνεται στο κατάλογο των απαριθμούμενων στο νόμο εμπορικών πράξεων, εμπορική πράξη είναι γενικά κάθε πράξη (συμπεριλαμβανομένης και της παροχής υπηρεσιών) που περιέχει διαμεσολάβηση στην κυκλοφορία των οικονομικών αγαθών, φέρει να στοιχεία της αβεβαιότητας και του κινδύνου, αλλά και την ελπίδα του κέρδους, στην οποία ο ενεργών την πράξη αμέσως ή εμμέσως προσβλέπει, και ασκείται στα πλαίσια οργανωμένης επιχείρησης.
1.4. Πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις ειδικών νόμων οι οποίοι εξαιρούν ρητά συγκεκριμένες δραστηριότητες φυσικών προσώπων οπό την ιδιότητα του εμπόρου (π.χ. δικηγόροι)
2. Βάσει της εξουσιοδοτικής διάταξης της παρ. 4 του άρθρου 18 του ως άνω νόμου εκδόθηκε η ΥΑ Κ1-941 οικ./27.4.2012 (ΦΕΚ 1468 Β’) για τον καθορισμό της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων εγγραφής στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο» με την οποία ρυθμίστηκε η «απογραφή» στο ΓΕΜΗ των εμπορικών επιχειρήσεων (φυσικά και νομικά πρόσωπα) τα οποία είχαν ιδρυθεί πριν την έναρξη λειτουργίας του στις 4-4-2011. Ωστόσο, ενώ για τα νομικό πρόσωπα η ως άνω ΥΑ όριζε με λεπτομέρειες τον τρόπο και την προθεσμία ολοκλήρωσης της «απογραφής», η διάταξη για τις ατομικές επιχειρήσεις ήταν πιο γενική και δυνητική με αποτέλεσμα να μην είναι σήμερα εγγεγραμμένες στο ΓΕΜΗ όλες οι υπόχρεες ατομικές επιχειρήσεις. Εξαιτίας αυτού, διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:
2.1. Ατομικές επιχειρήσεις οι οποίες μετέπεσαν στο ΓΕΜΗ από το Μητρώα των Επιμελητηρίων και έκτοτε έχει γίνει κάποια επικαιροποίηση ή τροποποίηση των- καταχωρισθέντων στοιχείων στη Μερίδα τους.
2.2. Ατομικές επιχειρήσεις οι οποίες μετέπεσαν στο ΓΕΜΗ από τα Μητρώα των Επιμελητηρίων χωρίς με οποιονδήποτε τρόπο να γίνει έκτοτε κάποια επικαιροποίηση ή τροποποίηση των καταχωρισθέντων στοιχειών στη Μερίδα τους
2.3. Ατομικές επιχειρήσεις οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονταν στα Μητρώα των Επιμελητηρίων κατά τη χρονική περίοδο της απογραφής και ως εκ τούτου δεν μετέπεσαν στο ΓΕΜΗ και συνεπώς δε διαθέτουν Μερίδα
3. Με την ΚΥΑ 79752/30.12.2014 (ΦΕΚ 3623 Β’) εισήχθη η υποχρέωση των ατομικών επιχειρήσεων να καταχωρίζουν στο ΓΕΜΗ ηλεκτρονικά το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αυτών εντός δύο μηνών από την υποβολή της εν λόγω δήλωσης. Εννοείται ότι η υποχρέωση αυτή αφορά τους υπόχρεους εγγραφής στο ΓΕΜΗ και μόνο (εμπόρους όπως αναλυτικό εξηγείται στο υπό 1. ανωτέρω). Συνεπώς, βάσει των υπό 2. ανωτέρω διακρίνουμε τις παρακάτω περιπτώσεις:
3.1. Για τις ατομικές επιχειρήσεις των περιπτώσεων 2.1 και 2.2 ανωτέρω δεν υπάρχει πρόβλημα για την καταχώριση, δεδομένου ότι υπάρχει ήδη Μερίδα στο ΓΕΜΗ. Ο υπόχρεος εγγράφεται στο σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής στο www.businessportal.gr και στη συνέχεια προχωρά στην ηλεκτρονική καταχώριση. Η απαίτηση της ανωτέρω ΚΥΑ υλοποιήθηκε στο πληροφοριακό σύστημα του ΓΕΜΗ με την καταχώριση του αριθμού του αποδεικτικού φορολογικής δήλωσης και μόνο, ενώ προαιρετικά μπορεί να συνυποβληθεί εκτύπωση του ίδιου του αποδεικτικού. Σημειωτέον ότι, όπως προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο του άρθρου 3 της ανωτέρω ΚΥΑ, σε περίπτωση που κάποιος υπόχρεος δεν καταβάλλει τα τέλη, αυτά αποστέλλονται στη Φορολογική Διοίκηση για βεβαίωση και είσπραξη βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
3.2. Για τις ατομικές επιχειρήσεις της περίπτωσης 2.3 ανωτέρω, οι οποίες δεν έχουν Μερίδα στο ΓΕΜΗ, η εγγραφή στο ΓΕΜΗ πρέπει να προηγηθεί της καταχώρισης του αποδεικτικού υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Ο υπόχρεος πρέπει να προσέλθει στην Υπηρεσία ΓΕΜΗ, να εγγραφεί στο ΓΕΜΗ και στη συνέχεια να εγγραφεί στο σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής στο www.businessportal.gr και να κάνει την καταχώριση του αποδεικτικού υποβολής φορολογικής δήλωσης.
3.3. Καθίσταται σαφές από τα ανωτέρω ότι οι υπόχρεοι πρέπει να ελέγχουν πρώτα μέσω της ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ του ΓΕΜΗ https://www.businessregistry.gr/Publicity.aspx ) κατά πόσον είναι ήδη εγγεγραμμένοι στο ΓΕΜΗ και στη συνέχεια να ακολουθείται η κατά περίπτωση κατάλληλη διαδικασία.
4. Σημειώνουμε ότι βάσει της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου του άρθρου 48 του ν. 4111/2013 (ΦΕΚ 18 Α’) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, η εγγραφή των υπόχρεων ατομικών επιχειρήσεων στο ΓΕΜΗ επιφέρει την εγγραφή τους και στα Μητρώα των Επιμελητηρίων, εκτός αν ειδική διάταξη νόμου τους εξαιρεί από την εγγραφή στα εμποροβιομηχανικά επιμελητήρια.”
