Επιστημονική Ομάδα της Epsilon Net
Δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα η εγκύκλιος ΠΟΛ. 1223/2015 «Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 8 του νέου Κ.Φ.Ε. (Ν.4172/2013)» η οποία μεταξύ των άλλων ορίζει ότι :
“Όσον αφορά στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, τις κοινωνίες αστικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, τις αστικές κερδοσκοπικές εταιρείες, τις συμμετοχικές ή αφανείς εταιρείες, καθώς και τις κοινοπραξίες, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, χρόνος απόκτησης του δικαιώματος είσπραξης των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων), όπως αυτά προκύπτουν από τις σχετικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, θεωρείται η τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους.”
Δεν θα ασχοληθούμε καθόλου με το χρόνο έκδοσης της εγκυκλίου εν γένει (27 μήνες μετά την ψήφιση του Νόμου). Προκαλεί όμως εντύπωση γιατί ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, αυτό του χρόνου κτήσεως εισοδημάτων (μερισμάτων) από συμμετοχή σε προσωπικές εταιρείες οι οποίες τηρούν διπλογραφικά βιβλία για το οποίο πλανάτο το ερώτημα, ήρθε το Υπουργείο να λύσει εκ των υστέρων (μετά το κλείσιμο Ισολογισμού – υποβολή των δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων).
Για το ζήτημα αυτό υπήρχε και η άποψη (καθώς το Υπουργείο δεν είχε ασχοληθεί με την περίπτωση) ότι χρόνος κτήσης του εισοδήματος από συμμετοχή στις εν λόγω οντότητες με διπλογραφικά βιβλία, θεωρείτο η ημερομηνία στην οποία έκλεισε διαχείριση το Νομικό Πρόσωπο ή η Νομική Οντότητα (31.12.2014).
Η άποψη αυτή στηριζόταν κατ΄ αρχάς στο πνεύμα της παλαιότερης εγκυκλίου ΠΟΛ. 1085/2014 κατά την οποία:
“Ειδικά για τα κέρδη που προκύπτουν από προσωπικές εταιρείες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία θεωρείται ότι αποκτούνται από τους εταίρους – μέλη τους κατά τις 31.12.2013 , εφόσον μέχρι 31.12.2013 πραγματοποιείται η λογιστική εγγραφή διανομής κερδών στα βιβλία της εταιρείας (πίστωση ή καταβολή).
Η παραπάνω διανομή στους εταίρους – μέλη γίνεται με βάση το ποσοστό συμμετοχής τους στο κεφάλαιο της εταιρείας.
Τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν σε προσωπικές εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία, θα δηλώσουν στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων οικονομικού έτους 2014, τα κέρδη της προσωπικής εταιρείας που τους αναλογούν από την χρήση 2013.»
Από πολλούς λοιπόν θεωρήθηκε ότι τα ίδια κατ΄ αναλογία θα ισχύσουν και για το φορολογικό έτος 2014.
Επίσης «παρεξήγηση» δημιουργήθηκε και από «παράπλευρες» οδηγίες συμπλήρωσης του εντύπου Ν:
«Σε περίπτωση εταιρείας με διάρκεια μακρότερη από ένα έτος ο λογαριασμός κλείνεται και τα κέρδη μοιράζονται στο τέλος κάθε έτους, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από την εταιρική σύμβαση», και «Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που για τα κέρδη των προσωπικών εταιρειών του φορολογικού έτους 2014 δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό τους, ο φόρος έχει ήδη παρακρατηθεί στο σύνολο των κερδών, καθόσον αυτά θεωρούντο ως διανεμόμενα».
Τέλος θα πρέπει να επισημανθεί και η διάταξη του άρθρου 255 του Ν. του Ν. 4072/2012 (αφορά ΟΕ):
“Στο τέλος της εταιρικής χρήσης συντάσσεται λογαριασμός, από τον οποίο εμφαίνονται τα κέρδη ή οι ζημίες της εταιρείας. Στην εταιρική σύμβαση μπορεί να προβλέπεται ότι διανέμονται κέρδη και πριν από το τέλος της εταιρικής χρήσης με βάση προσωρινό λογαριασμό. Εκτός αντίθετης συμφωνίας, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και τις ζημίες κατά το ποσοστό συμμετοχής τους.”
Από τη φράση της διάταξης «διανέμονται κέρδη και πριν από το τέλος της εταιρικής χρήσης», μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι στις συνήθεις – άλλες περιπτώσεις τα κέρδη διανέμονται στο τέλος της εταιρικής χρήσης.
Συνέπεια της «λανθασμένης ερμηνείας» (όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων) ήταν εταίροι φυσικά πρόσωπα να δηλώσουν στη δήλωση φορολογίας τους Ε1 εισοδήματα (μερίσματα) από τη συμμετοχή τους σε προσωπικές εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία προερχόμενα από κέρδη του 2014. Ομοίως Νομικά Πρόσωπα (λ.χ. Τεχνικές επιχειρήσεις) καταχώρησαν στα έσοδα τους σχετικά εισοδήματα από συμμετοχή τους σε άλλα (λ.χ. σε κοινοπραξίες).
Το ζήτημα εν τέλει δεν αφορά την ορθότητα της θέσης του Υπουργείου (κατά την άποψή μας είναι στο πνεύμα της διάταξης του Νόμου «Χρόνος κτήσης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξής του), αλλά στην καθυστέρηση δημοσιοποίησής της. 15/10/2015
