Τα φωτοβολταϊκά των αγροτών και ο συντελεστής φορολόγησής τους

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής – φοροτεχνικός
Μέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN

Ι. Πρόλογος

Στο σχόλιο της Δευτέρας της 27/4/2015, εκτός των άλλων είχα παραθέσει και κάποια σημαντικά θέματα που είχαν αναδειχθεί στο πρώτο σεμινάριο για τη φορολογία φυσικών προσώπων που διεξήχθη από τον κόμβο στις 22.4.2015. Ένα από τα θέματα που αναδείχτηκαν ήταν αυτό της φορολόγησης των αγροτών για τα έσοδα από τα φωτοβολταϊκά πάρκα έως 100 Κw. Ας δούμε τι είχε αναφερθεί εκ μέρους στο σχόλιο αυτό:

Την παραπάνω παρατήρηση την διάβασαν προφανώς εκτός των συναδέλφων και δημοσιογράφοι που ασχολούνται με το οικονομικό ρεπορτάζ οι οποίοι θεωρώντας σημαντική αυτή την εξέλιξη έσπευσαν να δημοσιεύσουν άρθρα γύρω από το θέμα αυτό (σ.σ. ενδεικτικά παραθέτω το άρθρο του κ. Παλαιτσάκη). Όμως, υπήρξε και μία δημόσια και ανυπόγραφη τοποθέτηση που μου προκάλεσε αρνητική εντύπωση αναφορικά με το προσβλητικό ύφος της τόσο απέναντι στο στέλεχος του υπ. Οικ. -που παραβρέθηκε ως εισηγητής στο συγκεκριμένο σεμινάριο-, στον δημοσιογράφο που συνέταξε το άρθρο που ανέφερα προηγουμένως, όσο και σε όλους εμάς τους λογιστές, αφού μας χαρακτηρίζει λαγούς, ηλίθιους και άλλα πολλά. Δείτε αναλυτικά το άρθρο από το εν λόγω ιστότοπο Με 26% ο Συντελεστής Φορολόγησης των Ηλιθίων. Προτού σχολιάσω το κείμενο του ή της εκπροσώπου του συνδέσμου αγροτικών φωτοβολταϊκών θέλω να δούμε εν τάχει πως ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία με τα φωτοβολταϊκά των αγροτών, ώστε να φρεσκάρουμε όλοι τη μνήμη μας.

ΙΙ. Σύντομη ιστορική αναδρομή

Το θέμα της φορολόγησης των αγροτών για τα έσοδα που λαμβάνουν από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών πάρκων έως 100 Κw, δεν είναι πρωτόγνωρο αφού απασχολεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς από τότε που θεσπίστηκε ο ν. 3874/2010 “Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων“. Το νομικό πλαίσιο ψηφίστηκε και τελικά τέθηκε και η μεγάλη σφραγίδα του κράτους, και πλέον αποτελεί -εδώ και χρόνια- νόμο του κράτους η διάταξη που ονομάζει αγροτική δραστηριότητα και την διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 10 ΚW.

Τα προηγούμενα χρόνια εκατοντάδες αγρότες σε ολόκληρη τη χώρα, ακολουθώντας τη νέα τάση της μόδας που ήθελε τον κάθε Έλληνα να έχει κι ένα φ/β πάρκο, αλλά ταυτόχρονα θέλοντας να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες τους για εύκολο χρήμα -όπως κάποιοι τους έταζαν-, μπήκαν στη διαδικασία να στήσουν στα χωράφια τους φ/β πάρκα, είτε μέσω δανειακών συμβάσεων -πέφτοντας θύματα των τραπεζών που καιροφυλακτούσαν- είτε από το υστέρημά τους. Δηλαδή, αντί να καλλιεργούν καρπούς ή οπωροφόρα δέντρα και άλλα αγροτικά προϊόντα, αυτοί απεναντίας γέμισαν τους αγρούς και τα λαγκάδια σε πολλά μέρη της Ελλάδας με φωτοβολταϊκά πάνελ. Κάπως έτσι κύλησαν τρία περίπου χρόνια και πραγματοποιήθηκε μεγάλη “αγροτική” ανάπτυξη αφού το νέο αγροτικό προϊόν που έκανε θραύση στη χώρα μας ήταν τα φ/β πάρκα των αγροτών και όχι φυσικά κάποια νέα αγροτική καλλιέργεια. Οι κερδισμένοι από όλη αυτή τη διαδικασία ήταν οι τράπεζες, οι εταιρίες που αναλάμβαναν την εγκατάσταση τέτοιων φ/β πάρκων, οι προμηθευτές υλικών και άλλοι παρατρεχάμενοι. Οι χαμένοι κατά τη γνώμη μου ήταν οι αγρότες και γενικότερα πληγωμένη βγήκε και η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής.

Για το μείζον αυτό θέμα και την απομάκρυνση μεγάλου μέρους του αγροτικού κόσμου από την πρωτογενή παραγωγή λόγω της μεταστροφής των αγροτών στη δημιουργία φ/β πάρκων, είχαν γίνει συζητήσεις επί συζητήσεων, αναλύσεις επί αναλύσεων και είχε χυθεί πολύ μελάνι αναφορικά με το ζήτημα αυτό. Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις αρκετών βουλευτών κατά τη διάρκεια της συζήτησης επί του τότε νομοσχεδίου -νυν νόμου 3874/2010- και ο μελετητής του θέματος καλό είναι να ανατρέξει στα πρακτικά της συγκεκριμένης συνεδρίασης προκειμένου να φέρει στο μυαλό του κλίμα που επικρατούσε εκείνη την περίοδο στα έδρανα της βουλής, τις ενστάσεις ορισμένων βουλευτών αλλά και όσα αναφέρθηκαν κατά την διάρκεια της συζήτησης.

Όσο ίσχυε ο ν. 2238/1994 δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα από πλευράς αγροτών αναφορικά με τη φορολογία των φωτοβολταϊκών πάρκων έως 100 Κw. Όμως, από την ημέρα ψήφισης του ν. 4172/2013 άρχισαν τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί των εμπλεκομένων σχετικά με τον συντελεστή φορολόγησης που θα εφαρμοστεί για τη δραστηριότητα αυτή των αγροτών. Φτάνοντας στο τέλος σχεδόν του έτους 2014, είχαμε εξελίξεις γύρω από το εν λόγω θέμα. Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου “Ίδρυση παρατηρητηρίου άνοιας, βελτίωση περιγεννητικής φροντίδας, ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις“, κατατέθηκε τροπολογία από τους βουλευτές κ.κ. Βεσυρόπουλου, Κόνσολα, Μακρή και Κοψαχείλη και ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ανέφερε τα ακόλουθα κατά τη διάρκεια ψήφισης του νομοσχεδίου:

Η τροπολογία ψηφίστηκε, όπως άλλωστε και ο νόμος και βλέπουμε ότι στο άρθρο 116 του ν. 4316/2014 αναφέρονται τα εξής:

Ας δούμε στο σημείο αυτό πως διαμορφώθηκε η περ. στ’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3874/2010:

Το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης στ’ της παραγράφου 1, όπως αναφέραμε προστέθηκε με το άρθρο 116 του ν.4316/2014 και ισχύει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από 24-12-2014, σύμφωνα με το άρθρο 128 του ιδίου νόμου. Από την παραπάνω τροποποίηση του νόμου προκύπτει ότι από 24.12,2014 και μετά, ειδικά για το εισόδημα που προκύπτει από τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, θα εφαρμοστεί για λόγους φορολόγησης ο συντελεστής που προβλέπεται στον ν. 4172/2013 (Κ.Φ.Ε.) για την αγροτική δραστηριότητα, ήτοι 13%. Η θέση της Διοίκησης του υπ. Οικ. είναι ότι για την περίοδο από 1.1.2014 έως 23.12.2014 θα εφαρμοστεί ο συντελεστής 26% και από 24.12.2014 και μετά, θα εφαρμοστεί ο συντελεστής 13%. 

Μέχρι στιγμής δεν έχουμε κάποια άλλη εξέλιξη αναφορικά με το θέμα αυτό.

 III. Προσωπικοί προβληματισμοί αναφορικά με την ευνοϊκή φορολογία των αγροτικών φωτοβολταϊκών

Για τον αγρότη που πασχίζει ολημερίς στα χωράφια προσπαθώντας να βγάλει ένα μεροκάματο, παλεύοντας με τις αντίξοες καιρικές συνθήκες μπορώ εν μέρει να αντιληφθώ τον ευνοϊκό συντελεστή 13% στη φορολογία εισοδήματος. Βέβαια, και όλοι εμείς οι ελεύθεροι επαγγελματίες παλεύουμε καθημερινά και ζούμε μέσα στο άγχος και την ανασφάλεια, δουλεύοντας απίστευτες ώρες, κάτω από αντίξοες συνθήκες και δυστυχώς φορολογούμαστε με 26% ή 33%, χωρίς να λαμβάνουμε από πουθενά αποζημιώσεις αν κάτι δεν πάει καλά. Ας δεχτώ όμως την ευνοϊκή φορολόγηση των αγροτών για την αμιγώς αγροτική τους δραστηριότητα, γιατί πρέπει να βοηθηθεί η αγροτική παραγωγή και ανάπτυξη. Ας το δεχθώ, παρόλο που έχω κάποιες επιφυλάξεις ειδικά για τους μεγαλοαγρότες που το παρελθόν έχει δείξει ότι μόνο αγρότες δεν ήταν…

Τα φωτοβολταϊκά πάρκα όμως των αγροτών γιατί να φορολογούνται με 13%; Ποια είναι η διαφορά ενός αγρότη που σε ένα χωράφι του έχει εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό πάρκο κι ενός άλλου φορολογούμενου που έχει κάνει ακριβώς το ίδιο με τις ίδιες προϋποθέσεις και δαπανώντας τα ίδια χρήματα; Γιατί ο ένας να φορολογείται για την ίδια δραστηριότητα με 13% και ο άλλος με 26%; Γιατί πέρασε αυτή η διάταξη στη βουλή; Μήπως είχε καθαρά πολιτική σκοπιμότητα; Πού βοήθησε στην ανάπτυξη της γεωργίας ή της αγροτικής παραγωγής γενικότερα το γεγονός ότι γέμισαν όλες οι ραχούλες και οι αγροί με φωτοβολταϊκά πανέλα; Θα μπορούσα να θέσω κι άλλες ερωτήσεις αλλά δεν θέλω να σας κουράσω.

 ΙV. Σχολιασμός του άρθρου του εκπροσώπου του συνδέσμου των αγροτικών φωτοβολταϊκών περί ηλιθιότητας

Είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να εκφέρει την άποψή του ή να γράφει δημοσίως τις τοποθετήσεις του. Είμαι υπέρμαχος της ελευθερίας έκφρασης και θεωρώ ότι πρέπει να ακούγονται όλες οι φωνές. Όμως, πιστεύω ότι είναι επιεικώς απαράδεκτο να λοιδορούνται δημοσίως άνθρωποι αλλά κι ένας ολόκληρος κλάδος -αυτός των λογιστών-, και να χαρακτηρίζονται ηλίθιοι κ,λπ. μέσα από ένα φληνάφημα του οποίου ο συντάκτης με καθαρά συντεχνιακά ελατήρια προσπάθησε να δείξει στα μέλη του το “ειδικό” βάρος του. Μάλιστα, στην ακροτελεύτια παράγραφο του “άρθρου” ο συντάκτης υποδεικνύει σε μας τους λογιστές πως πρέπει να αντιμετωπίσουμε το θέμα αυτό και μας προστάζει να ακολουθήσουμε τη δική του άποψη και όχι αυτή της Διοίκησης του υπ. Οικονομικών. Ουσιαστικά, λειτουργώντας ως νέος φωστήρας της λογιστικής επιστήμης και του φορολογικού δικαίου, μας υποδεικνύει κουνώντας επιδεικτικά το δάκτυλο πως πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας! Απίστευτα πράγματα…Εδώ ταιριάζει αυτό που λέει ο θυμόσοφος λαός “Έλα παππού να σου δείξω τα αμπελοχώραφά σου”. Και μιας που μιλάμε για παροιμίες, θέλω να υπενθυμίσω στον συντάκτη ή στη συντάκτρια του άρθρου τη γνωστή λαϊκή ρήση “έκαστος στο είδος”, όπως επίσης και τη γνωστή ρήση του Abraham Lincoln “Είναι προτιμότερο να μείνεις σιωπηλός και να νομίζουν ότι είσαι ανόητος, παρά να ανοίξεις το στόμα σου και να γκρεμίσεις κάθε αμφιβολία“.

Καλημέρα και καλή δύναμη.