ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ EΡΓΑΣΙΑΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
Δελτίο Τύπου
Αθήνα, 08-02-2016
Η αλήθεια για τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και η πρόταση του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προς τους Συλλόγους τους
Το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θέτει στη δημοσιότητα την πρόταση του για τις εισφορές των Συλλόγων των ελεύθερων επαγγελματιών, ενόψει της άρνησης τους να προσέλθουν την προηγούμενη Παρασκευή στην ορισθείσα συνάντηση.
Α- Σημερινή κατάσταση και βιωσιμότητα του ΕΤΑΑ, ταμείου των επιστημόνων ελευθέρων επαγγελματιών
Μολονότι όσοι έχουν παράλληλα με την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος και μια παράλληλη έμμισθη δραστηριότητα είναι πολύ λιγότεροι από τους αποκλειστικά αυτοαπασχολούμενους, καλύπτουν σχεδόν τα δύο τρίτα των εισφορών προς το Ταμείο (με εξαίρεση το Ταμείο Νομικών). Αυτό δείχνει, προφανώς, την αδυναμία καταβολής εισφορών που υπολογίζονται στη βάση εικονικού και όχι πραγματικού εισοδήματος. Ως αποτέλεσμα, οι δύο από τους τρεις κλάδους του Ταμείου είναι βαρύτατα ελλειμματικοί: Ο κλάδος σύνταξης του ταμείου Νομικών το 2015 παρουσίασε έλλειμμα 68 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο καλύφθηκε με επιχορήγηση από τον ΑΚΑΓΕ κατά 40 εκατομμύρια ευρώ και το υπόλοιπο ποσό 28 εκατομμύρια ευρώ από τα αποθεματικά του. Ο κλάδος σύνταξης του ΤΣΑΥ είχε 53 εκατομμύρια έλλειμμα που καλύφθηκε από τα αποθεματικά του.
Και στους τρεις κλάδους, ο μέσος όρος των εισφορών για την κύρια σύνταξη αντιστοιχεί σε εισοδήματα εικονικών κλάσεων μέσου ύψους των 830 ευρώ, ενώ οι καταβαλλόμενες συντάξεις ήταν αρκετά υψηλότερες από το ύψος αυτό. Αυτό οφειλόταν στο ότι τα έσοδα των Ταμείων συμπληρώνονταν από κοινωνικούς ή άλλους πόρους που σήμερα έχουν περιοριστεί δραστικά ή και καταργηθεί.
Β- Κατανομή των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση τα έσοδα από ελεύθερο επάγγελμα και οι εισφορές που αναλογούν
Το νέο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης προβλέπει σχετικά με τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών ότι από 1.1.2017 οι ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% επί του μηνιαίου εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. Η κατώτατη μηνιαία ασφαλιστική εισφορά αντιστοιχεί στο 20% του μισθού του ανειδίκευτου εργάτη.
Η βασική διαφοροποίηση του νέου συστήματος έγκειται, συνεπώς, όχι στα ποσοστά των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων, αλλά στη βάση υπολογισμού τους που δεν είναι πλέον εισόδημα εικονικών κλάσεων, που αυξανόταν ανάλογα με τα έτη στο επάγγελμα, αλλά το πραγματικό. Τα ποσοστά δε αυτά είναι τα ίδια με τα ποσοστά των μισθωτών, όπως πρέπει να γίνεται σε ένα ενιαίο φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Σε διαφορετική περίπτωση, θα υπάρχουν μεταβιβάσεις από τον κλάδο που έχει μεγαλύτερο συντελεστή σε αυτόν που έχει μικρότερο, με άλλα λόγια επιχορήγηση της σύνταξης των αυτοαπασχολούμενων από τους μισθωτούς.
Όπου δεν υπάρχει άλλη ασφαλιστική επιβάρυνση, δηλαδή εισφορά για επικουρική σύνταξη ή εφάπαξ, ο νέος τρόπος υπολογισμού καταλήγει σε μικρότερες εισφορές για όλους όσοι έχουν εισόδημα κάτω από 12.000 Ευρώ το χρόνο, που είναι η μεγάλη πλειονότητα., Μόνο το 11% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωσε εισόδημα άνω των 40.000 ευρώ.
Γ- Βελτιωτικές και μεταβατικές προτάσεις του Υπουργείου
Για τις ευάλωτες κατηγορίες από την αρχή ο νόμος προέβλεπε ιδιαίτερα ευνοϊκές ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, όσοι εργάζονται με μπλοκάκια θα καταβάλλουν το 6,5% των εισφορών και οι εργοδότες τους το υπόλοιπο. Ειδικά για τους νέους επιστήμονες, ο Πρωθυπουργός, μετά τη συνάντηση με τους επιστημονικούς συλλόγους, ανακοίνωσε πρόσθετα μέτρα, γιατί αποτελεί εθνικό σκοπό να σταματήσει το brain drain και να κρατήσουμε τα παιδιά μας στον τόπο τους.
Για αυτούς, λοιπόν, για τα πρώτα πέντε χρόνια από την έναρξη του επαγγέλματος, θα ισχύει ειδική ασφαλιστική κλάση, ίδια για αυτή των αγροτών: θα καταβάλλουν 786 Ευρώ το χρόνο για τα πρώτα δύο έτη και 954 για τα άλλα τρία για την κύρια σύνταξη. Όσοι από αυτούς είναι σε αναστολή άσκησης του επαγγέλματος θα μπορούν, με αίτηση τους, να εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής κάθε εισφοράς.
Για τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες-επιστήμονες, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί στους εκπροσώπους τους, το Υπουργείο προτείνει μια μεταβατική περίοδο τριών ετών κατά την οποία οι νέες εισφορές θα έχουν μια σημαντική μείωση, που ξεκινά από 50% για όσους έχουν εισόδημα έως 10.000 Ευρώ και αναπροσαρμόζεται κλιμακωτά ανά 1% για κάθε πρόσθετα 1000 Ευρώ εισοδήματος, ώστε να είναι, π.χ. 40% για όσους έχουν εισόδημα 20.000, 30% για όσους έχουν εισόδημα 30.000 κ.οκ. Στο τέλος της μεταβατικής αυτής περιόδου θα επανεξετασθούν συνολικά οι συντελεστές, ενόψει της απόδοσης τους και του κατά πόσο συνεισέφεραν στην αύξηση της εισφοροδοτικής βάσης.
Με αυτόν τον τρόπο, όπως προκύπτει από τους αναλυτικούς πίνακες που επισυνάπτονται στο τέλος, το 66% των ελεύθερων επαγγελματιών θα έχουν αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος τους μετά από την καταβολή των φορολογικών και ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση.
Άλλες προτάσεις που είχαν κατατεθεί από τους συλλόγους των ελεύθερων επαγγελματιών εξετάζονται θετικά, όπως, π.χ. η πρόταση όσοι έχουν συμπληρώσει δικαίωμα πλήρους σύνταξης να μπορούν, με αίτηση τους, να παραμένουν ασφαλισμένοι καταβάλλοντας μειωμένες εισφορές που δεν θα προσαυξάνουν το ποσοστό αναπλήρωσης της μελλοντικής τους σύνταξης, ή η πρόταση εφάπαξ και επικουρική να χορηγούνται από επαγγελματικά ή αλληλοβοηθητικά ταμεία ανά κλάδο, ώστε να μειωθεί η σχετική υποχρεωτική ασφαλιστική επιβάρυνση (προφανώς λαμβάνοντας πλήρη μέριμνα για την καταβολή των συντάξεων των νυν επικουρικών συνταξιούχων).
Το Υπουργείο είναι ανοικτό σε κάθε άλλη δημιουργική πρόταση. Δεν υπάρχουν όροι για τον διάλογο, εκτός από τον προφανή: να γίνουν σεβαστές οι θεμελιώδεις αρχές της μεταρρύθμισης, η ισονομία και η κοινωνική δικαιοσύνη.
ΚΟΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΤΑΣΟΥ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Καλημέρα. Ο Υπουργός κ. Κατρούγκαλος και ο Υφυπουργός κ. Πετρόπουλος θα κάνουν ανακοινώσεις για συγκεκριμένες βελτιώσεις στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ο σκοπός της σημερινής συνέντευξης είναι να παρουσιάσουμε τις προτάσεις του Υπουργείου για τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών – επιστημόνων. Έχουν αποσταλεί στους συλλόγους τους οι προτάσεις αυτές από την προηγούμενη εβδομάδα. Δεδομένης όμως της μη προσέλευσής τους στην ορισθείσα συνάντηση της Παρασκευής, και επειδή ακριβώς θέλουμε να έχουμε ένα ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία και με τους ελεύθερους επαγγελματίες των συλλόγων αυτών, αποφασίσαμε να θέσουμε στην ευρύτερη δημοσιότητα την πρόταση αυτή.
Η πρότασή μας θα σας διανεμηθεί στο τέλος και με μερικά παραδείγματα που να αναδεικνύουν την ουσία της. Είχαμε πει από την αρχή ότι η ουσία της μεταρρύθμισης σε ό,τι αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, έγκειται στο ότι υπολογίζουμε πια τις εισφορές τους στο πραγματικό εισόδημα, όχι στο εικονικό, των προηγούμενων ασφαλιστικών κλάσεων, χωρίς να αυξήσουμε τα ποσοστά και σε εφαρμογή των δυο βασικών κανόνων της μεταρρύθμισης, της ισονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ισονομία γιατί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πληρώσουν στα ίδια ποσοστά εισφορών, όπως οι μισθωτοί και όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες. Κοινωνικής δικαιοσύνης διότι με αυτό τον τρόπο επιβαρύνονται λιγότερο αυτοί που έχουν μικρότερο εισόδημα και περισσότερο, αναλογικά όμως πάντα, αυτοί που έχουν μεγαλύτερο.
Σκεφτείτε για παράδειγμα ότι στο παρελθόν που οι ασφαλιστικές κλάσεις ήταν εικονικές και δεν ακολουθούσαν το πραγματικό εισόδημα, ένας δικηγόρος που είχε 10.000 ευρώ εισόδημα θα πλήρωνε 5.000 εισφορά. Το 50% του εισοδήματός του, ενώ ένας άλλος δικηγόρος που θα είχε 100.000 ευρώ εισόδημα, μια που δεν λαμβάνονταν υπόψη το εισόδημα αυτό, αλλά μόνο τα χρόνια που είχε στον κλάδο, θα πλήρωνε και αυτός 5.000 ευρώ εισφορές, που όμως για το δικό του εισόδημα δεν ήταν 50%, αλλά 5%.
Από την άλλη μεριά επειδή και οι δίκαιες λύσεις και οι δίκαιοι κανόνες δεν πρέπει να καταλήγουν σε ανεπιεική αποτελέσματα, από την αρχή είχαμε συζητήσει με τους Συλλόγους των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιστημόνων, όπως και με κάθε άλλο σωματείο που αντιπροσωπεύει κλάδους εργαζομένων, και είπαμε ότι είμαστε ανοιχτοί σε κάθε συζήτηση για μεταβατικές προτάσεις, ή για προτάσεις που θα μετρίαζαν το σοκ της προσαρμογής σε αυτούς που στο παρελθόν δεν επιβαρύνονταν τόσο πολύ όσο θα επιβαρυνθούν με την πρόταση αυτή.
Να σας πω μάλιστα ότι μου προξενεί εντύπωση η αποχή από το διάλογο των οργανώσεων των επιστημόνων, ακριβώς γιατί στις συναντήσεις είχαν συμφωνήσει με τη βασική ιδέα της μεταρρύθμισης που είναι να υπολογίζεται στο πραγματικό και όχι σε εικονικό εισόδημα η εισφορά.
Και αρκετές από τις προτάσεις που μας είχαν απευθυνθεί, τις είχαμε κάνει δεκτές. Επειδή θέλουμε να συνεχιστεί ο διάλογος, επειδή δεν θέλουμε να υπάρχουν τεχνητές εντάσεις, γι’ αυτό το λόγο σας παρουσιάζουμε τώρα τις προτάσεις μας.
Χρωστάω μια απάντηση σε αυτούς που λένε γιατί δεν αφήνετε τα πράγματα όπως έχουν. Γιατί να τα αλλάξετε; Η βιωσιμότητα του ΕΤΑΑ, του Ταμείου των Επιστημόνων Ελευθέρων Επαγγελματιών, αυτή τη στιγμή είναι οριακή και δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με βάση την υφιστάμενη καταβολή των εισφορών.
Οι δυο από τους τρεις κλάδους του Ταμείου είναι βαρύτατα ελλειμματικοί, όπως θα δείτε στα στοιχεία που θα δοθούν ο κλάδος σύνταξης του ταμείου Νομικών το 2015 παρουσίασε έλλειμμα 68 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο καλύφθηκε με τη χορήγηση από τον ΕΚΑΓΕ κατά 40 εκατομμύρια ευρώ και το υπόλοιπο από τα αποθεματικά του.
Ο κλάδος σύνταξης του ΤΣΑΥ είχε 53 εκατομμύρια έλλειμμα που καλύφθηκε από τα αποθεματικά του. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην αδυναμία καταβολής των εισφορών από πολλούς ελεύθερους επαγγελματίες, ακριβώς γιατί αντιστοιχούσε σ’ ένα εικονικό εισόδημα που δεν είναι το πραγματικό τους.
Από την άλλη μεριά όμως ο μέσος όρος των εισφορών αυτή τη στιγμή είναι χαμηλός σε σχέση με τη σύνταξη που δίνεται. Σας λέω για παράδειγμα, ότι ο μέσος όρος των εισφορών για την κύρια σύνταξη, αντιστοιχεί σε εισοδήματα εικονικών κλάσεων κατά μέσο όρο 840 ευρώ. Υπολογίζουμε δηλαδή το εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών σαν να ήταν 830 ευρώ το μήνα.
Οι συντάξεις που δίνονται είναι πολύ μεγαλύτερες από το ποσό αυτό και ήταν δυνατόν να χρηματοδοτηθούν στο παρελθόν ακριβώς γιατί υπήρχαν κοινωνικοί πόροι. Π.χ. ένα ποσοστό επί των αγοραπωλησιών των ακινήτων, που σήμερα δεν υπάρχουν. Προ πολλού έχουν καταργηθεί.
Γι’ αυτό το λόγο θα δείτε ότι ακόμα και στο εσωτερικό αυτού του ταμείου, των ελεύθερων επιστημόνων, τα 2/3 των εισφορών πληρώνονται από τους μισθωτούς, όσους δηλαδή από αυτούς τους ελεύθερους επαγγελματίες έχουν και μια έμμισθη σχέση, μολονότι οι έμμισθοι είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με το σύνολο.
Άρα απαντάμε σε όσους μας ρωτάνε γιατί πρέπει να επέμβετε στις εισφορές, λέγοντας πως ούτε η βιωσιμότητα του ΕΤΑΑ είναι εξασφαλισμένη με τη σημερινή κατάσταση και το κυριότερο ούτε το επίπεδο των συντάξεων που καταβάλλονται θα μπορούσε να διατηρηθεί στα ύψη που έχει σήμερα.
Η πρότασή μας λοιπόν εξ αρχής για τους περισσότερους ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ ήταν θετική. Τη βελτιώνουμε ως εξής: εισάγουμε προσαρμογές, μειώσεις δηλαδή της υποχρέωσης καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, όπως υπολογίζονται με το νέο σύστημα για μια μεταβατική περίοδο τριών ετών.
Στο τέλος της μεταβατικής περιόδου των τριών ετών, θα επανεξεταστούν συνολικά οι εισφορές, γιατί πράγματι είναι ιδιαίτερα υψηλές σήμερα, όχι μόνο για τους ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και για τους μισθωτούς.
Αλλά σήμερα δεν μπορούν να μειωθούν πρώτον, γιατί εάν μειώσουμε τις εισφορές δεν θα μπορούμε να πληρώνουμε τις υφιστάμενες συντάξεις και δεύτερον γιατί σήμερα, όπως προανέφερα ειδικά στο χώρο των ελεύθερων επαγγελματιών, περίπου ένας στου δυο δεν μπορεί να πληρώσει.
Ελπίζουμε ότι με τις παρεμβάσεις που κάνουμε, που όπως θα δείτε θα οδηγήσουν σε ωφέλεια τα 2/3 των ελεύθερων επαγγελματιών, δηλαδή σε μικρότερη επιβάρυνση, θα αυξηθεί η εισφοροδοτική βάση, ούτως ώστε σε τρία χρόνια να μπορούμε να μειώσουμε συνολικά τις εισφορές.
Η πρότασή μας λοιπόν λέει ότι για όσους έχουν εισόδημα έως 10.000 ευρώ, θα υπάρχει μια μείωση της υποχρέωσης καταβολής της εισφοράς τους κατά 50%. Θα πληρώσουν 50% λιγότερο από όσο θα πλήρωναν σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου.
Από εκεί και πέρα αυτή η προσαρμογή, αυτή η μείωση απομειώνεται κλιμακωτά κατά 1% για κάθε 1.000 ευρώ. Δηλαδή -θα σας μοιραστούν και παραδείγματα-, για παράδειγμα, για όσους έχουν εισόδημα 20.000 ευρώ η προσαρμογή, η μείωση, θα είναι της τάξης του 40%. Για όσους έχουν εισόδημα 30.000 ευρώ, η προσαρμογή θα είναι της τάξης του 30%.
Δεδομένου ότι μόνο 11% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ, η μείωση αυτή είναι γενικά επωφελής για πάνω από τα 2/3 των ελεύθερων επαγγελματιών. Και ταυτόχρονα υπακούει σε αυτή την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης που εξ αρχής προσδιορίσαμε ως αρχή λειτουργίας του νέου συστήματος.
Δηλαδή, αυτοί που έχουν πιο πολλά να πληρώνουν λίγο περισσότερο. Ή να το πω με διαφορετικά λόγια. Προσπαθούμε να ελαφρύνουμε τους πολλούς που έχουν λίγα χρήματα και γι’ αυτό το λόγο οι λίγοι που έχουν πιο πολλά, θα πρέπει να υποστούν μια σχετική επιβάρυνση. Που φροντίζουμε όμως μέσω της διορθωτικής αυτής πρότασης να μην είναι υπερβολική.
Να σας θυμίσω επίσης ότι από την αρχική του μορφή το προσχέδιο νόμου είχε ειδικές ρυθμίσεις για όσους ανήκουν σε ευάλωτες κατηγορίες. Για τα μπλοκάκια είχαμε προβλέψει από την αρχή ότι η επιβάρυνσή τους δεν θα είναι 20%, αλλά μόνο το 6,5% που πληρώνουν οι μισθωτοί.
Με τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού προσδιορίστηκε ειδική μέριμνα για τους νέους επιστήμονες, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο εκατοντάδες χιλιάδες νέοι επιστήμονες να φεύγουν έξω.
Και επίσης είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε και άλλες προτάσεις των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως για παράδειγμα μια πρόταση που έχουμε δεχτεί κυρίως από τους δικηγόρους. Συνάδελφοι δικηγόροι που είναι κοντά, ή έχουν ξεπεράσει το όριο συνταξιοδότησης, να μπορούν να παραμείνουν στο επάγγελμα, πληρώνοντας μειωμένες εισφορές, χωρίς βέβαια να προσαυξάνεται ανάλογα και το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης που θα πάρουν.
Επίσης είμαστε ανοιχτοί σε άλλες προτάσεις που έχουν γίνει, να μειωθεί αυτό το συνολικό ποσοστό 38% επί του καθαρού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών, με τη δυνατότητα το κομμάτι που δεν αφορά στην κύρια σύνταξη και την υγεία, που πρέπει να είναι ίδιο για όλους τους Έλληνες, δηλαδή το κομμάτι που αφορά στην επικουρική σύνταξη και το εφάπαξ, να μπορεί να γίνεται αντικείμενο διαχείρισης στο μέλλον ενός επαγγελματικού, ενός αλληλοβοηθητικού ταμείου με την αυτονόητη προϋπόθεση βέβαια ότι θα πρέπει να εξασφαλιστούν τα χρήματα για την πληρωμή των επικουρικών συντάξεων των νυν συνταξιούχων.
Τελειώνοντας να σας πω ότι το Υπουργείο μας, όλη η κυβέρνηση, είναι ανοιχτή σε κάθε άλλη δημιουργική πρόταση. Δεν υπάρχουν όροι για το διάλογο εκ μέρους μας, εκτός από το αυτονόητο, ότι οι προτάσεις που θα συζητηθούν θα πρέπει να υπακούουν στις αρχές της ισονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Μπορώ να δεχτώ μερικές ερωτήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου) Κύριε Υπουργέ, αν κατάλαβα καλά έως τώρα οι κινητοποιήσεις ήταν από τη λεγόμενη μεσαία τάξη, που βγάζουν 15-20.000 € το χρόνο και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Αυτοί έλεγαν ότι πληρώνουμε εισφορές οι οποίες είναι μη ανταποδοτικού χαρακτήρα… Τώρα έρχεστε και λέτε: εκεί που δίναμε, γιατί είχαμε 27% εισφορές 10.000 ήτοι 2.700 το χρόνο, αυτό θα το κάνουμε 1.350 το χρόνο. Μα το πρόβλημα δεν είναι η κατώτερη βαθμίδα των εισοδημάτων, το πρόβλημα είναι ότι εσείς φορολογείτε με ασφαλιστικές εισφορές τα μεσαία στρώματα, τα μεσαία εισοδήματα ή τα κάτω από τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία … δεν τους βοηθάει και γι’ αυτά τα στρώματα δεν κάνετε κάποια κίνηση τώρα. Αντιθέτως βοηθάτε και πάλι ακόμη περισσότερο τα πιο χαμηλά στρώματα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μα όχι, σας είπα προηγουμένως ότι όποιος έχει εισόδημα έως 20.000 € θα έχει μια έκπτωση 40% ουσιαστικά σε αυτά τα ασφάλιστρα που θα έπρεπε να πληρώσει για τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτός που έχει 30.000 € θα έχει μια προσαρμογή, μια μείωση της τάξεως του 30%.
Θα δείτε και τα παραδείγματα τα οποία θα δώσουμε στη δημοσιότητα, και θα δείτε ότι ουσιαστικά τα χρήματα που θα μείνουν στην τσέπη όχι μόνο στα μικρά εισοδήματα, αυτό ήταν εξασφαλισμένο ήδη από την αρχή της μεταρρύθμισης, και στα μεσαία, είναι περισσότερα από όσο πριν το σχέδιό μας.
Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι που βγάζουν πάνω από 50-60.000 € θα επιβαρυνθούν. Αλλά έχω ξαναπεί ότι είναι ο μοναδικός τρόπος να ελαφρύνουμε τους αδύναμους και τους μεσαίους -θα πρόσθετα σύμφωνα με την ερώτησή σας-, ενώ αυτοί που έχουν λίγα περισσότερα χρήματα να επιβαρυνθούν λίγο περισσότερο.
Οι λίγοι που έχουν πολλά, να δώσουν κάτι παραπάνω ώστε να ελαφρυνθούν οι πολλοί που έχουν λίγα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Τοποθέτηση εκτός μικροφώνου) Θα ήθελα να ρωτήσω αν η έκπτωση, η κλιμακωτή που δίνετε, αφορά μόνο την εισφορά για τον κλάδο της σύνταξης ή αφορά και τον κλάδο ασθένειας. Και αν μου επιτρέπετε επ’ αυτού συγκεκριμένα αντιλαμβάνομαι λίγο την εσωτερική αλληλεγγύη … της κοινωνικής ασφάλισης να πληρώνουν κάτι παραπάνω οι έχοντες, όμως ειδικά για τον κλάδο ασθένειας θέλω να σας πω ότι στον ΟΑΕΕ σήμερα το ασφάλιστρο για τους παλαιούς ασφαλισμένους είναι 93 € και για τους νέους είναι από 58 έως 196. Αν κάνετε μια αναγωγή με βάση την πρότασή σας για σύνδεση εισφοράς με εισόδημα, με αυτά τα ποσά που σας λέω, θα βλέπατε ότι αν ελαφρύνατε ή αν προβλέπατε τρία ασφάλιστρα, ένα μικρό-κατώτερο, ένα μεσαίο κι ένα ανώτερο για τον κλάδο ασθενείας, θα είχατε κατά τη γνώμη μου λύσει ή περιορίσει ένα μέρος της επιβάρυνσης η οποία προκύπτει για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Σαφές. Η προσαρμογή είναι για το σύνολο της ασφαλιστικής επιβάρυνσης, άρα δεν είναι μόνο για την κύρια σύνταξη, είναι και για τον κλάδο υγείας. Και με αυτό τον τρόπο εκ του αποτελέσματος φτάνουμε σε ισοδύναμο αποτέλεσμα με αυτό που περιέχει η πρότασή σας.
Και να απαντήσω και στην υπόρρητη ερώτηση: γιατί να είναι σε ποσοστό η υποχρέωση και για την υγεία, εφόσον η παροχή εφ’ άπαξ θα είναι για τον κάθε ασφαλισμένο και ίδιες οι παροχές ΕΟΠΥΥ. Έτσι είναι για τους μισθωτούς όμως. Είναι πράγματι ένα σύστημα που θα πρέπει να το αλλάξουμε στο μέλλον, η προσωπική μου άποψη είναι ότι από τον προϋπολογισμό θα πρέπει να χρηματοδοτείται το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Έτσι όπως έχουν τα πράγματα, δεν μπορούμε να έχουμε σε αυτή τη φάση δομικές αλλαγές, ακριβώς γιατί βρισκόμαστε σε μια περίοδο που είναι πάρα πολύ πιεσμένη η εισφοροδοτική ικανότητα όλων των Ελλήνων, άρα και η εισφοροληπτική ικανότητα των Ταμείων. Ακριβώς εκεί είπα ότι στο τέλος της τριετούς περιόδου θα επαναξιολογήσουμε και το γεγονός αυτό.
Κ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ («Star»): Θα ήθελα να σας ρωτήσω, γιατί κάνετε τώρα το διάλογο, αφού πρώτα καταθέσατε την πρόταση; Και δεν κάνατε πρώτα τον διάλογο όπως ζητούσαν οι επιστήμονες και μετά να καταθέτατε την πρόταση. Και η τρόικα επί ποιας πρότασης απάντησε; Επί της αρχικής ή επί της βελτιωμένης; Και τι σας είπε;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Είναι μια πολύ καλή ερώτηση. Έχουμε ανακοινώσει στην “κουάντρικα” –δεν είναι πια τρόικα- ότι είμαστε υποχρεωμένοι να μην συζητάμε μαζί τους ούτε καν κυρίως μαζί τους. Η βασική μας υποχρέωση είναι να έχουμε διάλογο με την κοινωνία και ακριβώς οι προτάσεις αυτές οι οποίες θα συζητήσουμε με την κοινωνία, θα τεθούν πάλι στη διαπραγμάτευση με την “κουάντρικα”, η οποία έχω πει πολλές φορές είναι σκληρή διαπραγμάτευση. Η σκληρότερη.
Η απάντησή μου είναι ότι έχουμε ήδη ενημερώσει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς ότι θα προβούμε σε βελτιωτικές ρυθμίσεις μεταβατικής φύσης για τις εισφορές.
Το διάλογο αυτό τον έχουμε ξεκινήσει ήδη από τότε που διέρρευσε το νομοσχέδιο. Σας θυμίζω ότι είχαμε προχωρήσει σε κοινές δηλώσεις εγώ και οι εκπρόσωποι των επιστημονικών Συλλόγων πριν από δύο εβδομάδες και γι’ αυτό τον λόγο δήλωσα την απορία μου, γιατί αυτό το αρχικό κλίμα προσέγγισης δεν συνεχίστηκε.
Σας θυμίζω και το επαναλαμβάνω ότι και τότε και τώρα δεν υπάρχει αντίθεση από τους φορείς ως προς το ότι στο πραγματικό εισόδημα θα πρέπει να υπολογίζονται οι εισφορές και όχι στο εικονικό των προηγούμενων κλάσεων. Και ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν έρχονται να συζητήσουμε, μια που στο βασικό ζήτημα αρχής, υπάρχει συμφωνία.
Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο δηλώνουμε την ετοιμότητά μας για συζήτηση στο πλαίσιο των αρχών του προσχεδίου όμως: ισονομία και κοινωνική δικαιοσύνη και ελάφρυνση των αδυνάμων. Αυτά τα τρία μόνο πράγματα στα οποία δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου) Πως γίνεται 40% κάτω για κάθε χιλιάρικο 1% μείωση μέχρι 20.000 εισόδημα και για τους αγρότες δεν έχετε πει τίποτε. Αυτό αφορά τους αγρότες; Αφορούν τους αγρότες αυτές οι νέες ρυθμίσεις και για το 1% για κάθε 1.000 ευρώ.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Για τους αγρότες θα υπάρξει πρόταση ανάλογη με τη δική τους ιδιαιτερότητα. Διότι η βασική διαφορά σε σχέση με τους αγρότες είναι ότι αν παρατηρήσει κανείς την κατανομή του εισοδήματος που δηλώνεται, δεν βλέπει αντίστοιχη συγκέντρωση στις κατηγορίες 20-30-40.000 € όπως για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Επομένως η πρόταση που θα έρθει για τους αγρότες και που θα έχει το ίδιο νόημα, δηλαδή διατηρώντας τις βασικές αρχές του νομοσχεδίου, να μπορέσουμε να δούμε πως θα απαλύνουμε την πίεση που ενδεχομένως να υφίστανται ορισμένα στρώματα από αυτούς.
Αλλά κι εκεί ξαναλέω τη λύση τη δίνει ο διάλογος και επαναλαμβάνω κάτι που έχω πει πολλές φορές: στο παρελθόν το βασικό αίτημα των αγροτών ήταν να συζητήσουν με τον Πρωθυπουργό. Τώρα που η Κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός έχει απευθύνει αυτή την ανοιχτή έκκληση για διάλογο εξ αρχής, απορώ γιατί δεν υπάρχει ανταπόκριση. Όλα τα θέματα μπορούν να λυθούν όταν οι δυο πλευρές προσέρχονται με ειλικρίνεια και απόφαση να βρεθεί μια λύση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου)
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μα φαίνεται, θα το δείτε και στα παραδείγματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου)
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Όχι, σας είπα για τις 10.000 € ξεκινάει η προσαρμογή του 40% και από εκεί και μετά μειώνεται. Θα το δείτε αριθμητικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου)
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κατά 1% ανά 1.000 ευρώ.
Β. ΔΟΥΡΑΚΗΣ («ALPHA»): θα ήθελα αν μπορείτε να σχολιάσετε κάποιες τοποθετήσεις της κυρίας Κεραμέως σχετικά με το νομοσχέδιο για τη Δημόσια Διοίκηση, που λέει ότι η διάταξή του φωτογραφίζει πελάτες Κατρούγκαλου;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Απλώς απορώ αν έγινε τέτοια δήλωση, γιατί η κα Κεραμέως είναι μια ευπρεπής συνάδελφος. Δεν μπορώ να σχολιάσω δήλωση την οποία δεν έχω διαβάσει προσωπικά. Απλώς να επαναλάβω, ότι αυτοί οι οποίοι εκτόξευσαν, εξέμεσαν παρόμοιες κατηγορίες σε βάρος μου στο παρελθόν, αναγκάστηκαν να καταπιούν αυτά τα οποία εξέμεσαν ακριβώς γιατί ενώπιον των Δικαστηρίων κλήθηκαν να απολογηθούν και θα πλήρωναν ακριβά.
Πλήρως αναληθείς πλήρως ανακριβείς ήταν αυτές οι δηλώσεις του παρελθόντος, τις οποίες μπορώ να σχολιάσω γιατί τις γνωρίζω καλά, θέλω να ελπίζω ότι η κα Κεραμέως δεν παρασύρθηκε από ανάλογες κακές πληροφορίες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου) Θα ήθελα να ρωτήσω σχετικά με τα χρέη όσον αφορά τον ΟΑΕΕ … και εάν θα ρυθμιστούν στο υπάρχον σχέδιο;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Σε αυτή την ερώτηση είναι καλύτερα να απαντήσει ο κ. Πετρόπουλος ο Υφυπουργός γιατί έχει και την άμεση εμπειρία.
Τ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω πει ότι και στη διάρκεια αυτή που ίσχυσαν οι σχετικές διατάξεις για τη ρύθμιση οφειλών, ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών επειδή δεν είχε πληροφορικά ολοκληρωμένα συστήματα διευκόλυνε κάθε περίπτωση που δικαιολογημένα θα μπορούσε να προβάλλει λόγους ο οφειλέτης εισφορών, γιατί εμποδίστηκε για κάποιους λόγους να καταβάλλει τις εισφορές του στο χρόνο που όφειλε.
Υπήρχαν και περιπτώσεις που το ίδιο το σύστημα πολλές φορές από εσφαλμένη δική του λειτουργία απέρριπτε καταβολές δόσεων εισφορών. Όλες αυτές αντιμετωπίστηκαν και με σχετική εγκύκλιο του ΟΑΕΕ ρυθμίστηκε η δυνατότητα χρονικής επέκτασης της εξυπηρέτησης τέτοιων καταβολών δόσεων.
Το πρόβλημα που υπήρξε μόνο και παρέμεινε ως πρόβλημα ήταν στο ΙΚΑ όπου τα πληροφορικά ολοκληρωμένα συστήματα είναι κλειδωμένα και δεν επιδέχονται οποιαδήποτε παρέμβαση. Εκεί έχουμε ένα πραγματικό πρόβλημα και παραμένει ως πρόβλημα. Δεν είναι το πιο μεγάλο εκεί, το πιο μεγάλο ήταν στον ΟΑΕΕ το οποίο έχει αντιμετωπιστεί. Ως προς το ΙΚΑ γίνεται συζήτηση και νομίζω ότι θα μπορέσουμε να επιλύσουμε το θέμα αυτό, στα πλαίσια μιας γενικότερης ρύθμισης, είτε με αφορμή τις διατάξεις που εισάγουμε και επεξεργαζόμαστε, είτε αυτοτελώς με ειδικότερες διατάξεις που μπορεί να εισάγουμε αργότερα.
Πρέπει όμως να δούμε ότι αυτό που ήδη έχουμε θέσει σε ισχύ, το ακαταδίωκτο των ελεύθερων επαγγελματιών, να μην υπάρχουν ποινικές κυρώσεις και διώξεις, άρα δεν δημιουργείται πρόβλημα αφού μπορούμε και αργότερα να ρυθμίσουμε τις σχετικές εκκρεμότητες.
Α. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ («MEGA»): Υπουργέ, αυτή την ώρα οι επιστημονικοί φορείς συνεδριάζουν στα γραφεία του Συλλόγου των συμβολαιογράφων. Πριν από λίγο ήμασταν εκεί, μιλήσαμε μαζί τους και μας είπαν ότι είναι ανυποχώρητοι, δεν θέλουν ούτε βάθος ενός έτους, ούτε βάθος διετίας ούτε τριετίας ούτε πενταετίας, θέλουν κάτι σταθερό που θα αφορά στο τι θα πληρώνουν εφ’ εξής στις ασφαλιστικές τους εισφορές.
Φαίνονται ανυποχώρητοι, μάλιστα και στο «Mega» προχθές είχε βγει ο Αντιπρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου και είχε πει ότι «εμείς θα σταματήσουμε τις συνταγογραφήσεις». Αυτό πως θα το αντιμετωπίσετε;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κυρία Ανασταστάκη δεν γίνεται ο διάλογος δια αντιπροσώπου. Να έρθουν οι επιστημονικοί σύλλογοι να μας πούνε τις απόψεις τους. Επαναλαμβάνω ότι οι αρχικές προσεγγίσεις που είχαμε, τόσο αυτές που είχαν μαζί μου, όσο και αυτές με τον Πρωθυπουργό. Σε άλλο κλίμα είχαν κινηθεί και πράγματι μου δημιουργεί μεγάλη απορία η αλλαγή αυτή. Εκτός εάν ο σκοπός δεν είναι να βρεθεί λύση, αλλά κάτι άλλο, που δεν θέλει να περάσει όμως από το μυαλό μου η σκέψη αυτή για τους εκπροσώπους των επιστημονικών συλλόγων της χώρας μας.
Η δική μας η πρόσκληση για διάλογο είναι ανοιχτή. Προφανώς με σεβασμό, επαναλαμβάνω, στις βασικές αρχές του νομοσχεδίου και στην υπέρτατη αρχή, ότι θα πρέπει οι αδύναμοι να ελαφρυνθούν και δεν μπορεί να γίνει αυτό με κάποιο τρόπο που να μην επιβαρύνει έστω λίγο, τους λίγους που έχουν περισσότερα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πληροφορίες από πηγές αναφέρουν ότι το κουαρτέτο δεν δέχεται την βασική φιλοσοφία της πρότασής σας. Δηλαδή δεν συμφωνεί η εισφορά να υπολογίζεται επί του καθαρού εισοδήματος. Αυτό αφορά, λέει, τη φορολογία και όχι την επιβολή ασφαλιστικών εισφορών. Αυτό ισχύει και πώς θα το αντιμετωπίσετε;
Και ένα δεύτερο σε σχέση με αυτό που ρώτησε η συνάδελφος Αμέλια, ότι οι επιστημονικοί φορείς, αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ένας λόγος που δεν δέχονται να έρθουν στο διάλογο είναι ότι ζητούν μια λίστα στοιχείων και αναλογιστικών μελετών τις οποίες δεν έχουν λάβει. Αυτό θα αλλάξει;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η πρώτη ερώτηση είναι απόλυτα ανακριβής, ότι δηλαδή οι θεσμοί δεν επιθυμούν τον υπολογισμό επί του πραγματικού εισοδήματος. Σας θυμίζω ότι αυτή είναι μνημονιακή δέσμευση, την οποία έχουν ψηφίσει το καλοκαίρι και το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. και το Ποτάμι. Και σημειώνω εγώ, μια από τις λίγες μνημονιακές δεσμεύσεις που δεν έχει νεοφιλελεύθερη χροιά, αλλά είναι μια ορθολογική πρόταση.
Πρέπει κανείς να πληρώνει στη βάση των χρημάτων που κερδίζει. Όχι απλώς –επομένως- είναι αντίθετοι οι θεσμοί στην αντίληψη αυτή, αλλά είχαν φροντίσει να περιληφθεί στο μνημόνιο. Από τα λίγα πράγματα που ξαναλέω ότι συμμερίζομαι και εγώ.
Όλα τα στοιχεία τα οποία έχουν ζητήσει οι επιστημονικοί φορείς είναι στη διάθεσή τους, εκτός από τη γενική αναλογιστική μελέτη. Αυτό όπως ξέρετε είναι ένα πάγιο επιχείρημα της Νέας Δημοκρατίας που μας ζητάει να προσκομίσουμε αναλογιστική μελέτη, ενώ ξέρει ότι η πλήρης αναπτυγμένη αναλογιστική μελέτη εγκρίνεται από το Ageing Working Group της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν έχουν οριστικοποιηθεί τα ποσοστά αναπλήρωσης. Τα ποσοστά αναπλήρωσης, όπως έχω πει χιλιάδες φορές, είναι στην καρδιά της σκληρής διαπραγμάτευσης που έχουμε με τους θεσμούς. Μέχρις ότου λοιπόν καταλήξει η διαπραγμάτευση αυτή, δεν μπορούμε να έχουμε τελική αναλογιστική μελέτη η οποία να είναι στη διάθεση, όχι απλώς των επιστημονικών φορέων, ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.
Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία τα οποία έχουν ζητηθεί είναι στην διάθεσή τους και γι’ αυτό τους περιμένουμε να έρθουν να τους τα δείξουμε.
Κ. ΜΑΡΑΒΕΛΙΔΗΣ («ΚΟΝΤΡΑ TV»): Ήθελα να σας ρωτήσω. Σήμερα μας μιλήσατε ουσιαστικά για εκπτώσεις στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών. Εκπτώσεις που σημαίνει λιγότερα χρήματα στο μεγάλο κουμπαρά του ασφαλιστικού. Λιγότερα χρήματα προς τα ταμεία. Με δεδομένο ή υποθέτοντας ότι το αρχικό σχέδιο είχε υπολογιστεί χωρίς πολυτέλειες, σχεδιάζετε κάποιο άλλο μέτρο για να αντλήσετε αυτά τα χρήματα από κάπου αλλού;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πολύ καλή ερώτηση. Δεν είναι εκπτώσεις. Είναι προσαρμογές. Προσαρμογές σε τι; Στην διαπιστωμένη αδυναμία πολλών να πληρώσουν. Η πρώτη επέμβαση, αυτή ήταν η επέμβαση η ουσιαστική, η στρατηγική, ήταν ότι θέλαμε να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι είχαν αποβληθεί από το σύστημα πολλοί άνθρωποι που το εισόδημά τους απείχε παρασάγγες από το εικονικό, βάσει του οποίου υπολογίζονταν οι παλιές ασφαλιστικές κλάσεις. Αυτούς κυρίως είχαμε στο μυαλό μας.
Επειδή όμως ορθά παρατηρήθηκε ότι με την αναγωγή στο πραγματικό εισόδημα θα υπήρχε μια επιβάρυνση και σε μεσαία εισοδήματα, (20.000–30.000 ευρώ το χρόνο), προσπαθήσαμε να μετριάσουμε την επιβάρυνση αυτών των εισοδημάτων.
Οι προβολές μας δείχνουν ότι παρ’ όλα αυτά ακριβώς επειδή ελπίζουμε ότι θα διευρύνουμε την εισφοροδοτική βάση και πώς θα τη διευρύνουμε; Άνθρωποι που είχαν αποβληθεί από το σύστημα, ακριβώς γιατί το εισόδημά τους το πραγματικό απείχε πολύ από το εικονικό, τώρα θα μπορέσουν να επανενταχθούν.
Εξαιτίας αυτού του λόγου, θεωρούμε ότι θα μπορέσουμε να έχουμε διεύρυνση της εισφοροδοτικής βάσης και αναλόγως αύξηση των εισφορών. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα βέβαια, που όπως είπα θα το αξιολογήσουμε ξανά στο τέλος της 3ετίας.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τις ερωτήσεις σας.
