Γνωρίζοντας το 3o Mνημόνιο (3o μέρος) – Ένα προς ένα όσα προβλέπονται για τις συντάξεις, τις ενοποιήσεις ταμείων, τις αλλαγές στα ταμεία των αυτοαπασχολούμενων, στην Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στην κοινωνική ασφάλιση

Σήμερα, παρουσιάζουμε αναλυτικά στο τρίτο μέρος, ένα προς ένα και με χρονολογική σειρά, τα μέτρα που πρέπει να υιοθετηθούν από την Ελλάδα σε ότι αφορά το σύστημα της κοινωνικής πρόνοιας, και ειδικότερα στους τομείς:

2.5.1 Συντάξεις
2.5.2 Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
2.5.3 Δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας

Προαπαιτούμενα που προέβλεπε το μνημόνιο (Άρθρο 3 νόμου 4336/2015)
Συντάξεις. Ως προαπαιτούμενο, οι αρχές:
α) θα αποσαφηνίσουν τους κανόνες επιλεξιμότητας για τις ελάχιστες εγγυημένες συντάξεις μετά το 67ο έτος,
β) θα εκδώσουν όλες τις εγκυκλίους για να εξασφαλίσουν την εφαρμογή του νόμου του 2010
γ) θα διορθώσουν τον ν. 4334/2015 με σκοπό, μεταξύ άλλων, να εφαρμόσουν ορθά το πάγωμα των μηνιαίων εγγυημένων παροχών (αντί των εισφορών με κρατική επιχορήγηση) και να το επεκτείνουν στον δημόσιο τομέα
δ) θα καταργήσουν βαθμιαία τα κεκτημένα δικαιώματα συνταξιοδότησης πριν από τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης και τις δυνατότητες πρόωρης συνταξιοδότησης, προσαρμόζοντας σταδιακά το όριο της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη, το αργότερο έως το 2022, ή στην ηλικία των 62 ετών και σε 40 έτη εισφορών, που θα ισχύει για όλους όσοι συνταξιοδοτούνται (εκτός από τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και τις μητέρες που έχουν παιδιά με αναπηρία), με άμεση εφαρμογή.
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη – Ως προαπαιτούμενο, οι αρχές:
α) θα τροποποιήσουν το ν. 4332/2015 για την κατάργηση μέρους του ν. 4052/2012 (αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση του τομέα της υγείας στο πλαίσιο του ΜΣ) για τον διορισμό ανώτατων διευθυντικών στελεχών στα νοσοκομεία•
β) θα καταργήσουν την υπουργική απόφαση ΦΕΚ 1117/2015, με σκοπό την εκ νέου επιβολή κυρώσεων και ποινών κατόπιν αξιολόγησης και καταγγελίας για ανάρμοστη συμπεριφορά και σύγκρουση συμφερόντων κατά τη συνταγογράφηση και για μη συμμόρφωση με τις οδηγίες του ΕΟΦ περί συνταγογράφησης (επαναφορά προηγούμενης δέσμευσης στο πλαίσιο του ΜΣ)•
γ) θα επαναφέρουν την πλήρη συνταγογράφηση φαρμάκων κατά διεθνή κοινόχρηστη ονομασία (ΔΚΟ), μεταξύ άλλων με την κατάργηση της εγκυκλίου 26225/08.04.2015, με τις εξαιρέσεις που παρατίθενται στα άρθρα 6.4 έως 6.6 της υπουργικής απόφασης ΦΕΚ 3057/2012•
δ) θα μειώσουν κατά 50% τις τιμές όλων των φαρμάκων μετά τη λήξη ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας και κατά 32,5% όλων των γενόσημων φαρμάκων, με την κατάργηση της ρήτρας κεκτημένων δικαιωμάτων για τα φάρμακα που βρίσκονταν ήδη στην αγορά το 2012
ε) θα εφαρμόσουν την είσπραξη των επιστροφών για το 2015 για τις διαγνωστικές εξετάσεις και τις ιδιωτικές κλινικές και θα αποσυνδέσουν τις εισπράξεις επιστροφών του 2014 για τις ιδιωτικές κλινικές από τις εισπράξεις επιστροφών του 2013.
Δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας
Ως προαπαιτούμενο, η κυβέρνηση αναλαμβάνει τη δέσμευση να συμφωνήσει σχετικά με τους όρους αναφοράς και να δρομολογήσει συνολική επανεξέταση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένων των παροχών τόσο σε μετρητά όσο και σε είδος, των φορολογικών πλεονεκτημάτων, των παροχών κοινωνικής ασφάλισης και άλλων κοινωνικών παροχών, σε ολόκληρο τον τομέα της γενικής κυβέρνησης, με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, με τα πρώτα επιχειρησιακά αποτελέσματα να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το Δεκέμβριο του 2015, με στόχο να προκύπτει εξοικονόμηση ύψους 1/2 τοις εκατό του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, η οποία θα αποτελέσει το υπόβαθρο για τον επανασχεδιασμό ενός στοχοθετημένου συστήματος πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικά ουδέτερης εθνικής εφαρμογής του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ο συνολικός σχεδιασμός του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα πρέπει να συμφωνηθεί με τα θεσμικά όργανα.

Μέτρα που πρέπει να υιοθετηθούν έως τον Σεπτέμβριο 2015
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Έως το Σεπτέμβριο του 2015, θα επεκτείνουν τα ανώτατα όρια είσπραξης επιστροφών του 2015 για τις διαγνωστικές εξετάσεις, τις ιδιωτικές κλινικές και τα φαρμακευτικά προϊόντα στα επόμενα τρία χρόνια
Δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας
Έως τον Σεπτέμβριο του 2015, οι αρχές θα καταρτίσουν ένα θεσμικό πλαίσιο παροχών για τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο του ΕΕΕ και άλλων παροχών. Θα πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των επιδόσεων του συστήματος ΕΕΕ, με στόχο την πλήρη εθνική εφαρμογή του (βασικό παραδοτέο) μέχρι τα τέλη του 2016.
Έως τον Σεπτέμβριο του 2015, οι αρχές θα προσδιορίσουν τις λεπτομερείς προετοιμασίες τους για τη βαθμιαία εθνική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (ΕΕΕ) από 1ης Απριλίου 2016, μεταξύ άλλων και για τη σύσταση ενός μητρώου παροχών και την κατάρτιση στρατηγικής για να εξασφαλίζεται η ένταξη των ευάλωτων ομάδων και να αποφεύγεται η απάτη. Θα δημιουργηθούν στενοί δεσμοί με τους δήμους και τις υπηρεσίες απασχόλησης.

Μέτρα που πρέπει να υιοθετηθούν τον Οκτώβριο 2015
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
α) θα εφαρμόσουν εκκρεμείς εισπράξεις επιστροφών μέχρι το H1-2015 για τα φαρμακευτικά προϊόντα, τις διαγνωστικές εξετάσεις και τις ιδιωτικές κλινικές•
β) θα δημοσιεύουν ανά εξάμηνο ενημερωτικό δελτίο τιμών προκειμένου να μειωθούν οι τιμές των φαρμακευτικών προϊόντων• και
γ) θα επανεξετάσουν και θα περιορίσουν τις τιμές των διαγνωστικών εξετάσεων ώστε να ευθυγραμμιστούν οι διαρθρωτικές δαπάνες με τους στόχους για τις εισπράξεις επιστροφών (βασικά παραδοτέα). Θα εκτελούν τις εισπράξεις επιστροφών ανά εξάμηνο.
Έως τον Οκτώβριο του 2015, οι αρχές θα αποφασίσουν αν θα επαναφέρουν το τέλος των 5 ευρώ βάσει ελέγχου των πόρων για τις επισκέψεις στα νοσοκομεία ή αν θα λάβουν ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα και μέτρα διαχείρισης της ζήτησης.
Συντάξεις – Έως τον Οκτώβριο του 2015 (βασικό παραδοτέο) οι αρχές θα θεσπίσουν νομοθετικά περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που θα αρχίσουν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2016:
α) το συγκεκριμένο σχεδιασμό και τις παραμετρικές βελτιώσεις για την καθιέρωση στενότερης σύνδεσης μεταξύ εισφορών και παροχών•
β) τη διεύρυνση και τον εκσυγχρονισμό της βάσης εισφορών και συντάξεων για όλα τα αυτοαπασχολούμενα άτομα, μεταξύ άλλων με μετάβαση από το ονομαστικό στο πραγματικό εισόδημα, υπό τον όρο της τήρησης των κανόνων για τις ελάχιστες απαιτούμενες εισφορές•
γ) την αναθεώρηση και τον εξορθολογισμό όλων των διαφορετικών συστημάτων των βασικών συνιστωσών των συντάξεων που είναι εγγυημένες με βάση τις εισφορές και βάσει ελέγχου των πόρων, λαμβάνοντας υπόψη τα κίνητρα για εργασία και για καταβολή εισφορών•
δ) τα βασικά στοιχεία της καθολικής ενοποίησης των ταμείων κοινωνικών ασφαλίσεων, μεταξύ άλλων μέσω της εναπομένουσας εναρμόνισης των διαδικασιών για την καταβολή των εισφορών και των παροχών σε όλο το φάσμα των ταμείων• την κατάργηση εντός τριών ετών όλων των εξαιρέσεων που χρηματοδοτούνται με κρατικούς πόρους και την εναρμόνιση των κανόνων σχετικά με τις εισφορές σε όλα τα ταμεία συντάξεων προς τη δομή των εισφορών στο κύριο ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων υπαλλήλων (ΙΚΑ)•
στ) την κατάργηση, από την 31η Οκτωβρίου 2015, όλων των περιττών επιβαρύνσεων κατά τη χρηματοδότηση των συντάξεων και την αντιστάθμισή τους με μείωση των παροχών ή αύξηση των εισφορών υπέρ των συγκεκριμένων ταμείων
ζ) τη σταδιακή εναρμόνιση των κανόνων για τις συνταξιοδοτικές παροχές που καταβάλλει ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) προς το υπόλοιπο συνταξιοδοτικό σύστημα κατ’ αναλογία («pro rata»)•
η) οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις θα επιβαρύνονται με ποινή για όσους θίγονται από την παράταση της ηλικίας συνταξιοδότησης, που ισοδυναμεί με 10% επιπλέον της τρέχουσας ετήσιας ποινής του 6%•
θ) τη βελτίωση της στόχευσης των κοινωνικών συντάξεων αυξάνοντας τις συντάξεις του ΟΓΑ για τους ανασφάλιστους
ι) τη σταδιακή κατάργηση του επιδόματος αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) για όλους τους συνταξιούχους έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2019, αρχίζοντας με το ανώτερο 20% των δικαιούχων το Μάρτιο του 2016•
ια) αποκατάσταση του παράγοντα διατηρησιμότητας της μεταρρύθμισης του 2012 ή εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών εναλλακτικών μέτρων στο συνταξιοδοτικό σύστημα•
ιβ) η ελληνική κυβέρνηση θα προσδιορίσει και θα θεσπίσει νομοθετικά έως τον Οκτώβριο του 2015 ισοδύναμα μέτρα για την πλήρη αντιστάθμιση των επιπτώσεων της εφαρμογής της δικαστικής απόφασης σχετικά με τα συνταξιοδοτικά μέτρα του 2012 και θα καταργήσει τις τροποποιήσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα που εισήγαγαν οι νόμοι 4325/2015 και 4331/2015, σε συμφωνία με τους θεσμούς.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Δεκέμβριο του 2015

Συντάξεις
Έως το Δεκέμβριο του 2015, (βασικό παραδοτέο) η κυβέρνηση θα ενοποιήσει όλα τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης σε μια ενιαία οντότητα, θα προβεί σε κατάργηση όλων των υφιστάμενων ρυθμίσεων για τη διακυβέρνηση και τη διαχείριση, θα συγκροτήσει νέο διοικητικό συμβούλιο και ομάδα διαχείρισης χρησιμοποιώντας την υποδομή και οργάνωση του ΙΚΑ, θα εφαρμόσει κεντρικό μητρώο συνεισφερόντων και θα δημιουργήσει κοινές υπηρεσίες
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Έως το Δεκέμβριο του 2015, οι αρχές θα λάβουν περαιτέρω μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα (βασικό παραδοτέο), όπως απαιτείται για να εξασφαλιστεί ότι οι δαπάνες για το 2016 είναι σύμφωνες με τα ανώτατα όρια εισπράξεων επιστροφών, μεταξύ άλλων μέσω της κατάρτισης νέων πρωτοκόλλων για τις πιο ακριβές φαρμακευτικές δραστικές ουσίες και διαγνωστικές διαδικασίες. Οι αρχές θα μειώσουν περαιτέρω τις τιμές των γενόσημων, μεταξύ άλλων, με τη μεγαλύτερη χρήση συμφωνιών συσχέτισης τιμής και ποσότητας, όπου κριθεί αναγκαίο. Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, θα εκπονήσουν πρόσθετες οδηγίες συνταγογράφησης δίνοντας προτεραιότητα στα φαρμακευτικά προϊόντα με το μεγαλύτερο κόστος και στη θεραπευτική δράση τους. Φιλόδοξα αλλά εφικτά χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να καθοριστούν από τις αρχές.
Έως το Δεκέμβριο του 2015 (και έως τον Δεκέμβριο του 2016 αντιστοίχως), οι αρχές θα λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την αύξηση του ποσοστού των προμηθειών που διενεργούνται συγκεντρωτικά στο 60% (και στο 80 τοις εκατό), του μεριδίου των γενόσημων φαρμάκων για εξωτερικούς ασθενείς κατά όγκο στο 40% (και στο 60%), των γενόσημων φαρμάκων για ενδονοσοκομειακούς ασθενείς στο 50% (και στο 60%) και του μεριδίου των προμηθειών φαρμακευτικών προϊόντων ανά δραστική ουσία από τα νοσοκομεία στα 2/3 (και στα 3/4) του συνόλου, σύμφωνα με τους συμφωνηθέντες στόχους.
Για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των νοσοκομείων, μέχρι το Δεκέμβριο του 2015 (βασικό παραδοτέο) οι αρχές θα καταρτίσουν σχέδιο για να εφαρμόσουν στα νοσοκομεία το σύστημα κλειστών ενοποιημένων νοσηλίων (ΚΕΝ-DRG) ή άλλης διεθνούς τυποποιημένης μεθοδολογίας κοστολόγησης
Οι αρχές θα παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς και θα εφαρμόσουν πλήρως την καθολική κάλυψη του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Στο πλαίσιο αυτό, θα ενημερώνουν τους πολίτες για τα δικαιώματά τους, και θα προχωρήσουν με τη σταδιακή εφαρμογή του νέου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και την έκδοση υπουργικής απόφασης, όπως προβλέπεται στον ν. 4238/2014 μέχρι τον Δεκέμβριο τον 2015. Για το σκοπό αυτόν, θα κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν τον Ιανουάριο 2016
Δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας
Έως τον Ιανουάριο του 2016, οι αρχές θα υποβάλουν προτάσεις και θα νομοθετήσουν μεταρρυθμίσεις στις παροχές κοινωνικής πρόνοιας και θα λάβουν αποφάσεις σχετικά με τους συντελεστές παροχών της αρχικής εφαρμογής του ΕΕΕ σε συμφωνία με τους θεσμούς. Ο σχεδιασμός του ΕΕΕ θα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις παραμέτρους των πιλοτικών σχεδίων μετά την αξιολόγηση της Παγκόσμιας Τράπεζας, με ενδεχόμενη πρόσθετη στόχευση των αναγκών προτεραιότητας σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, προκειμένου να τηρηθούν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Μάρτιο του 2016
Δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας
Έως το Μάρτιο του 2016, η κυβέρνηση θα εγκρίνει νέα σειρά καθεστώτων εγγυημένης στήριξης της απασχόλησης που θα καλύπτουν 150 000 άτομα, όπως των μακροχρόνια ανέργων (29+), των νέων (16-29) και μειονεκτουσών ομάδων (συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των δικαιούχων ΚΕΝ) με εξατομικευμένα ενεργητικά μέτρα στον τομέα της αγοράς εργασίας για τους συμμετέχοντες, με χρήση τοπικών συμπράξεων, με συμμετοχή του ιδιωτικού και κοινωνικού τομέα της οικονομίας και με διασφάλιση της αποτελεσματικής και αποδοτικής χρήσης των διαθέσιμων πόρων.
Εκείνο που επιβάλλεται για να υπάρξει μια πιο δίκαιη κοινωνία, είναι να βελτιώσει η Ελλάδα τον σχεδιασμό του συστήματος της κοινωνικής πρόνοιάς της, ώστε να υπάρχει ένα γνήσιο δίχτυ κοινωνικής ασφαλείας το οποίο θα διοχετεύει με στοχοθετημένο τρόπο τους πενιχρούς πόρους σε εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Οι αρχές προτίθενται να κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας από διεθνείς οργανισμούς για την επανεξέταση της κοινωνικής πρόνοιας και για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Ιούνιο του 2016
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των νοσοκομείων,έως τον Ιούνιο του 2016, θα καταρτίσουν σχέδιο για τη διενέργεια ετήσιου ανεξάρτητου οικονομολογιστικού ελέγχου των λογαριασμών των νοσοκομείων. Το σχέδιο θα αρχίσει να εφαρμόζεται το 2017, με κάλυψη όλων των νοσοκομείων έως το 2018. Για το σκοπό αυτόν, θα κάνουν χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας.
Μέχρι τον Ιούνιο του 2016, οι αρχές θα εκπονήσουν εκτίμηση της ικανότητας του δημόσιου τομέα ανά περιφέρεια και ανά ειδικότητα και θα την χρησιμοποιήσουν για να επανεξετάσουν την ανάγκη για ανάθεση σε ιδιωτικούς παρόχους ανά περιφέρεια• θα αναπτύξουν επίσης ένα νέο ηλεκτρονικό μητρώο για τους ασθενείς.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Αύγουστο του 2016
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Η διείσδυση των γενόσημων θα πρέπει να υποστηριχθεί με περαιτέρω δράσεις για τη βελτίωση της διάρθρωσης των κινήτρων των φαρμακοποιών, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διάρθρωση του κέρδους, έως τον Αύγουστο του 2016.
Έως τον Αύγουστο του 2016, θα αναπτύξουν νέο σύστημα ηλεκτρονικών παραπεμπτικών στη δευτεροβάθμια περίθαλψη με βάση την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και το ηλεκτρονικό μητρώο, το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης του χρόνου αναμονής.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Ιούνιο 2017
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Έως τον Ιούνιο του 2017, οι αρχές θα καταρτίσουν σχέδιο προέγκρισης των παραπομπών σε ιδιώτες παρόχους με βάση το ηλεκτρονικό μητρώο ασθενών, το σύστημα των ηλεκτρονικών παραπεμπτικών και την χαρτογράφηση των ικανοτήτων του δημόσιου τομέα. Κατά τα επόμενα τρία χρόνια, οι αρχές θα αναπτύξουν θεραπευτικά πρωτόκολλα για τις οδούς εξωνοσοκομειακής περίθαλψης (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη) για τις οδούς περίθαλψης που έχουν τις μεγαλύτερες συνέπειες ως προς τη θεραπεία και το κόστος. Τα εν λόγω πρωτόκολλα θα πρέπει να εφαρμοστούν μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Μέτρα που πρέπει να θεσμοθετηθούν έως τον Δεκέμβριο 2017
Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Οι αρχές θα εντάξουν νέα φάρμακα στο θετικό κατάλογο βάσει των κριτηρίων που προβλέπονται στην υπουργική απόφαση 2912/B/30.10.2012 και στις σχετικές κανονιστικές ρυθμίσεις, υπό την αίρεση των οδηγιών συνταγογράφησης, και με τιμές που καθορίζονται στο επίπεδο των χαμηλότερων τριών στην ΕΕ ή χαμηλότερα εάν οι αρχές δυνηθούν να διαπραγματευτούν έκπτωση. Έως τον Δεκέμβριο του 2017, οι αρχές θα συγκροτήσουν κέντρο αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας (ΑΤΥ) που θα συμβάλλει στην ένταξη των φαρμάκων σε θετικό κατάλογο.
Για τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των νοσοκομείων, με βάση τις δραστηριότητες μέσα στα επόμενα τρία χρόνια έως τον Δεκέμβριο του 2017, θα εφαρμόσουν το νέο ΚΕΝ ή το εναλλακτικό σύστημα κοστολόγησης βάσει δραστηριοτήτων